…Οι διαστάσεις του δεν έχουν όρια, και η μορφή του είναι σαν να την έχει δώσει κάποιος νους. ..,Κάποιος νους… ικανός να συναθροίζει τους πλανήτες, υα αψηφά τους νόμους της βαρύτητας, για να δώσει στο δημιούργημά του ένα σχήμα δίχως μέτρα… Τι μεγαλείο! Αισθητικό καπρίτσιο ή σχήμα της αναγκαιότητας;
Διάλογος του Γερλ με τoν Σλόαν, Salammbo (1980).
Τα παραπάνω λόγια περιγράφουν ένα αστρικό σύστημα, αλλά θα μπορούσαν να αποκρυσταλλώνουν και ένα θελογικό δόγμα, μια αισθητική θεώρηση της πραγματικότητας, ή την τέχνη του Philippe Druillet. Αποτελούν, ταυτόχρονα, μια σαφή παραδοχή της αδυναμίας του λόγου μπροστά στην εικόνα όσον αφορά το έργο του κορυφαίου Γάλλου δημιουργού. Το να περιγράψει κανείς τα καρέ του Druillet ως κυριολεκτικά μνημειώδη (μνημειώδη όπως οι πυραμίδες, τα ζιγκουράτ και οι ναοί των Μάγια, αν είχαν όντως χτιστεί από εξωγήινους πολιτισμούς, όπως επιμένουν οι συνωμοσιολόγοι), το να αναφερθεί στη διάταξη των σελίδων του ως αρχιτεκτονική (αν οι αρχιτέκτονες δεν είχαν κατά νου τη λειτουργικότητα, αλλά τη φαντασμαγορία και την αναπαράσταση παλαιών, αποτρόπαιων θεοτήτων που γιγαντώνονται πάνω από τον άνθρωπο), είναι μια ουσιαστικά ανεπαρκής χειρονομία, το ίδιο ανεπαρκής με την προσπάθεια του Σαίξπηρ να χωρέσει «τις απέραντες πεδιάδες της Γαλλίας» μέσα σε μια σκηνή με μέγεθος κοτετσιού στον Ερρίκο τον Ε’. Αλλά εκεί που ο βάρδος δήλωνε μια αδυναμία πλαστή, με απώτερο στόχο να δικαιολογήσει, να εκθειάσει και να περιγράψει την αφαιρετική, συμβολική τέχνη του θεάτρου, ο θεατής του έργου του Drυillet αφανίζεται υπό το βάρος της εμπειρίας του, σαν τον ερημίτη που αναγκάζεται να διηγηθεί, ή να καταγράψει την υπερβατική επιφοίτησή του στους εγκόσμιους, έγκλειστους στην υλική πραγματικότητα θνητούς. Ο Druillet είναι ένα σπάνιο φαινόμενο τους τελευταίους αιώνες: ένας αναγεννησιακός άνθρωπος των τεχνών, ένας πολυπράγμων, ρηξικέλευθος, αυστηρά προσηλωμένος στο όραμά του δημιουργός. Γεννημένος το 1944, αποτελεί επιτομή μεταμοντέρνου καλλιτέχνη, καθώς έχει, άλλοτε διαδοχικά κι άλλοτε ταυτόχρονα, ασχοληθεί με τη φωτογραφία, τα κόμικς, το design διαφόρων objets d’art, τη σκηνογραφία, το σινεμά, τη μόδα, την αρχιτεκτονική, την ψηφιακή τέχνη, τη γλυπτική και την αναστήλωση χώρων.

Αλλά η μνημόνευση του Druillet στην ιστορία των κόμικς θα ήταν ούτως ή άλλως εξασφαλισμένη από το γεγονός ότι, το 1975, μαζί με τους Jeαn-Pierre Dionnet, Bernard Farkas και Moebius, ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο “Les Humanoides Associes” και εξέδωσε το uρυλικό περιοδικό “Metal Hurlant”. Πρώτη και μεγάλη του αγάπη παραμένει η επιστημονική φαντασία, μούσα την οποία υπηρετεί πιστά από το 1966, με την κυκλοφορία του πρώτου του άλμπουμ, “Le Mystere des Abimes” (Το μυστήριο της αβύσσου). Εδώ κάνει την πρώτη εμφάνισή του και ο ήρωας-alter ego του Druillet, ο Lone Sloane. Τυχοδιώκτης, περιπλανώμενο κάθαρμα, φονιάς και Μεσσίας, ο Sloane είναι το αρχέτυπο του μοναχικού, μοναδικού ήρωα (το όνομά του ίσως κρύβει τη φράση «Alone is alone»), προσαρμοσμένο στις αντι-ηρωικές και βέβηλες συνθήκες του 20ού αιώνα. Καταδικασμένος από μια μυστηριώδη οντότητα, “Εκείνον Που Αναζητά”, να περιπλανιέται σε ένα σύμπαν ξένο προς αυτόν, προικισμένος και καταραμένος με άλικα μάτια και αλλόκοτες δυνάμεις, ο Sloane ειναι ένας επαναστάτης ενάντια σε παντοδύναμες θεότητες, κατά τα πρότυπα του (συγχρόνου του) Silver Surfer εναντίον του Galactus, του Οδυσσέα εναντίον του Δωδεκάθεου, του Εωσφόρου εναντίον του Γιαχβέ. Κατά βάθος, “Εκείνος Που Αναζητά” αποτελεί προσωπείο του ίδιου του Druillet, και η ιστορία του Sloane, που συνεχίστηκε σε πολλά άλμπουμ, με κορυφαίο ίσως το Delirus (1973, σε συνεργασία με τον εξέχοντα σεναρίστα Jacques Lob), δεν είναι παρά ο αγώνας ενός δημιουργήματος για αυτοδιάθεση, με οποιοδήποτε τίμημα, ακόμα και τη μεταμόρφωση του Ήρωα σε Απόλυτο Κακό, όπως υπονοείται στο τελευταίο άλμπουμ της σειράς, το “Chaos” (2000). Σταδιακά, μαζί με το μύθο του Sloane οικοδομείται και η κοσμογονική αισθητική του Druillet: αφηγηματικά Θεμέλια στους Παλαιούς Θεούς του Noward Lovecraft, στις διαστημικές όπερες του Α.Ε. van Vogt και στην αρχέγονη πάλη Χάους και Τάξης στο Πολυσύμπαν του Michael Moorcock. Καινοτομικός σχεδιασμός των σελίδων, με τολμηρές διατάξεις βινιετών που ανάγουν το κάθε καρέ σε αυτόνομο εικαστικό έργο και, συνάμα, μέρος της αρχιτεκτονικής δομής κάθε σελίδας. Φόντα, σκηνικά, όρια καρέ και περιβάλλοντα που είναι ταυτόχρονα γοτθικά, προκολομβιανά και καθαρά φαντασιώδη κτίρια, τα οποία αποτελούν την ίδια στιγμή ανίερο όσο και εκστατικά γλυπτά-προσωπογραφίες. Ατμόσφαιρα ονειρική και baroque, γραφή «αυτόματη», σουρεαλιστική, ασαφής, συχνή απουσία κειμένου. Μόνιμα χαρακτηριστικά του στυλ του, τα παραπάνω στοιχεία οικει-οποιούνται και μεταλλάσσουν ακόμα και τους πλέον καθιερωμένους και πάγιους μύθους, όπως συνέβη με το άλμπουμ Yragael (1973, σε συνεργασία με τον Michel Demuth), φόρο τιμής στον Elric, τον καταραμένο σπαθοφόρο ήρωα του Moorcock, την εκδοχή του για τον Nosferatu (1989) ως μοναχικού επιζώντα ενός μετακαταστροφικού μέλλοντος, τη συνεργασία του στην Wagner Space Opera (1978-1983) του Rolf Liebermann, όπου το έργο του Γερμανού κλασικού συνθέτη μετατρέπεται σε επιστημονική φαντασία, και, φυσικά, την τριλογία της “Salammbo” (1980), “Carthage” (Καρθαγένη/ Καρχηδόνα, 1982), “Matho” (1986). Βασισμένη στο αρχετυπικό μυθιστόρημα ηρωικής φαντασίας του Gustave Flaubert, η τριλογία είναι το μεταμοντέρνο magnum opus του Druillet, ακολουθώντας πιστά την πλοκή και την πρόζα του πρωτοτύπου παρά τη μετατροπή τους σε επιστημονική φαντασία, διατηρώντας την εφευρετική προσέγγιση του Flaubert στην ασαφή ιστορία της αρχαίας Καρχηδόνας αλλά και τον αισθησιακό, βίαιο εξωτισμό του και, πάνω από όλα, εντάσσοντας τον Sloane στην ιστορία ως βασικό πρωταγωνιστή. Ο Druillet καταφέρνει να μετατρέψει τον Sloane σε αυθεντικό Flaubert-ικό ήρωα με τον πιο βίαιο και απροσδόκητο τρόπο: γοητευμένος από τον κόσμο της Salammbo, ο Sloane δολοφονεί το πλήρωμά του για να απαλλαγεί από αυτούς, κατεβαίνει στην Καρχηδόνα και «εισάγει» τον εαυτό του στην πλοκή, ιδιοποιούμενος το ρόλο του βάρβαρου πολέμαρχου και μισθοφόρου Matho. Κατά εξαιρετικά παράδοξο τρόπο, ο Sloane παρουσιάζει εδώ ομοιότητες με τη Madame Bovary: σαν την ηρωίδα του άλλου κλασικού βιβλίου του Flaubert, ο Sloane σαγηνεύεται από έναν ρομαντικό, μυθιστορηματικό κόσμε και βυθίζεται μέσα του, με τίμημα τη ζωή του και τη διάλυση των ψευδαισθήσεών του.

Στη μετα-μοντέρνα, φανταστική αφήγηση του Druillet, αυτή η βύθιση είναι κυριολεκτική, και η καταρράκωση των ρομαντικών ιδανικών υλοποιείται στο πρόσωπο του ίδιου του ήρωα. Ο αφανισμός του μύθου είναι τόσο ολοκληρωτικός, που ο Sloane και ο Druίllet .Θα κάνουν 14 ολόκληρα χρόνια να επιστρέψουν στα κόμικς, με το “Chaos” και το “Delirius ΙΙ”, όπου ο προβληματισμός του δημιουργού έχει μετατραπεί πλέον σε σπουδή πάνω στις οργανωμένες θρησκείες και στο μεσσιανισμό, προσαρμοσμένος στις συνθήκες ενός νέου αιώνα φανατισμού. Στο μεταξύ, ο Druillet συνεχίζει να δημιουργεί και να εμπνέει το παιχνίδι της Δημιουργίας. Ακόμα και χωρίς να γνωρίζουν το υπόλοιπο έργο του, πολλοί έχουν Θαυμάσει τις εικόνες του σε αφίσες ταινιών, από τον “Πόλεμο των άστρων”, στον “Πόλεμο της φωτιάς” και το “Όνομα του ρόδου”, ή στον σταθμό ταυ παρισινού μετρό “Porte de 18 Villette”. Το άλμπουμ “La Νυit” (1976), μια μετακαταστροφική rock opera αφιερωμένη στη σύζυγό του, Nίcole, έχει γίνει πραγματική Nard Rock opera από τους Proton Burst. Ο καρχηδόνιος μύθος του Sloane έχει γίνει θέαμα multimedia στη Geode του Παρισιού (“La Bataίlle de Salammbo”, 1996), αλλά και παιχνίδι στρατηγικής για PC (2003). Η φιλόδοξη τηλεοπτική υπερπαραγωγή της Josee Dayan,” Les Roίs Maudίts”, από το ιστορικό μυθιστόρημα- ποταμό του Maurίce Druon, μετατρέπεται από μεσαιωνικό έπος σε γαλλική εκδοχή του Άρχοντα των δαχτυλιδιών χάρις στα σκηνικά του Druillet. Η ιστοσελίδα του σφύζει από νέα σχέδια και προοπτικές για το μέλλον. Το να πούμε ότι ο τελευταίος αναγεννησιακός καλλιτέχνης του 20ού αιώνα είναι και ο πρώτος του 21ου δεν είναι υπερβολή, αλλά πραγματικότητα.

Το παραπάνω κείμενο βρίσκεται στον κατάλογου του 12ου φεστιβάλ της βαβέλ, το οποίο είχε γίνει στην Τεχνόπολη το 2012 με τίτλο “Αστικοί Μύθοι”. Το κείμενο έχει γράψει ο Αβραάμ Καούα.

Παρακάτω μπορείτε να ξεφυλλίσετε μικρές ιστορίες και παρουσιάσεις του Druillet μέσα από τις σελίδες των περιοδικών βαβέλ και παραπέντε.
βαβέλ, τεύχος 14:

παραπέντε, τεύχος 41:

Οι πρώτες σελίδες του κόμικ “Carthage” μέσα από το περιοδικό “επόμενη μέρα”: