Chantal Montellier
Είναι έργο απαιτητικό να μιλήσει κανείς για την επιφανή αυτή γαλλίδα δημιουργό. Η υποβλητική της γραμμή το κάνει δύσκολο. Οι λεπτεπίλεπτες πολιτικές συνδηλώσεις που αναδύονται μέσω των σεναρίων της το κάνουν ακόμη δυσκολότερο. Πολλώ μάλλον δε, που πρόκειται για μια δυναμική γυναίκα η οποία, μέσα σ’ ένα ξεκάθαρα ανδροκρατούμενο περιβάλλον, συνέθεσε μερικές από τις πιο δυνατές, οργουελικές εξιστορήσεις της μοντέρνας κοινωνίας. Η Chantal Montellier είναι, δίχως αμφιβολία, μια εξαιρετικά παραγωγική δημιουργός κόμικς – μια καλλιτέχνιδα που ξεπήδησε μέσα από τη γαλλοβελγική “claire ligne” (καθαρή γραμμή) μετατοπίζοντας τα όρια και τα χαρακτηριστικά της καθώς την μπόλιασε με μεταμοντέρνα χαρακτηριστικά. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια κοφτερή λογοτεχνία που εμβαθύνει κι αποκαλύπτει την ψυχροπολεμική συνθήκη. Πρόκειται για μια συγγραφέα – εικαστικό η οποία, χάρη σ΄ ένα πλούσιο πολιτικό υπόβαθρο, καταφέρνει να αποτυπώσει την μητροπολιτική εμπειρία με τα ταξικά, έμφυλα και πολιτισμικά χαρακτηριστικά της.
Γεννημένη το καλοκαίρι του 1947 σε μια μικρή πόλη της γαλλίας, η Montellier αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών του Saint-Etienne το 1969 και δούλεψε σε σχολεία μέχρι και το 1973. Το 1972 ξεκίνησε να συνεργάζεται ως εικονογράφος με περιοδικά κι εφημερίδες της αριστεράς. Η “Combat Syndicaliste”, (όργανο της CNT), ήταν η πρώτη εφημερίδα που φιλοξένησε τα σχέδια της κι ακολούθησαν η L’ Humanite, η Politics, η L’ Unite, η La Nouvelle Critique και άλλες. Το πρώτο της κόμικ εμφανίστηκε στο Metal Hurlant to 1974 κι έπειτα ήρθε η σειρά του Charlie Mensuel και σιγά σιγά των περίσσότερων περιοδικών κόμικς της ευρώπης. Ανάμεσα σ’ αυτά και η βαβέλ στην ελλάδα. Το 1978 ξεκινάει η δημοσίευση της σειράς με γενικό τίτλο “Andy Gang” στο φεμινιστικό περιοδικό Ah! Nana. Ένα βραχύβιο περιοδικό κόμικς στο οποίο η Montellier έπαιξε σημαντικό ρόλο και του οποίου το περιεχόμενο του επέβαλε τον χαρακτηρισμό “μόνο για ενήλικες”.
Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε πως η Montellier έχει αφομοιώσει με εξαιρετικό τρόπο τη γραμμή μεγάλων δασκάλων όπως ο Tardi, ο Munoz και ο Crepax. Κι ακόμη περισσότερο, πως έχει εισαγάγει νεωτερισμούς που κάνουν το σχέδιο της μοναδικό κι αναγνωρίσιμο. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τα σενάρια της. Επιλέγει πάντα ν’ αφηγείται περιπέτειες που μοιάζουν κλασικές. Όμως η Montellier οικοδομεί φανταστικούς, δυστοπικούς κόσμους για ν’ αποκαλύψει μέσα από τις αφηγήσεις της την υφέρπουσα βίαιη κοινωνική συνθήκη. Τη ψυχολογία του πλήθους με τα τελετουργικά του και, φυσικά, τα πολιτικά του αδιέξοδα. Ανάμεσα στα έργα της συγκαταλέγεται και μια βιογραφία της Μarie Curie και η Δίκη του Κάφκα για την οποία συνεργάστηκε με τον David Mairowitz.
Μέχρι σήμερα (το τελευταίο της άλμπουμ βγήκε το 2011) οι ιστορίες έχουν κυκλοφορήσει από πολλούς και διαφορετικούς εκδοτικούς οίκους.
Η παρακάτω συνέντευξη δόθηκε στον Νίκο Προκόβα και δημοσιεύθηκε στο τεύχος 119 της βαβέλ το Μάρτιο του 1991.
Κι αυτές είναι οι πρώτες 10 σελίδες του “Shelter” (πρώτη έκδοση 1980) από το πρώτο μόλις τεύχος της βαβέλ το φεβρουάριο του 1981!
Και τελειώνουμε με ένα χαρακτηριστικό δείγμα της δουλειάς της Montellier, δανεισμένο μέσα από τις σελίδες του τεύχους 28 του περιοδικού Παραπέντε. Το θέμα της, εδώ, είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα κι η γαλλίδα δημιουργός με τις μικρές, κοφτές μονοσέλιδες ιστορίες της και την μοναδική αισθητική της γλώσσα φτιάχνει σύντομους οργουελιανούς κόσμους – σχόλια.