Jaques de Loustal

Ο Jacques de Loustal γεννήθηκε στο Νεϊγύ το 1956. Ο πατέρας του εργαζόταν στην πολεμική αεροπορία ενώ η μητέρα του καθόταν στο σπίτι. Πέρασε στην αρχιτεκτονική και μέχρι να την τελειώσει -έπειτα από 8 χρόνια- είχε ήδη αρχίσει να δημοσιεύει σε φανζίν και περιοδικά. Δεν ασχολήθηκε ποτέ επαγγελματικά με την αρχιτεκτονική -το δικό του βασίλειο είχε πάντα δύο διαστάσεις. Και μέσα απ’ αυτές κατάφερε να εξερευνήσει τις τεχνικές της αφήγησης αναπτύσοντας μια χαρακτηριστική και εκφραστικά πλούσια τεχνοτροπία – σχεδόν μια δική του σχολή!
Το 1979 ξεκίνησε η συνεργασία του με με τον σεναριογράφο Philippe Paringaux, τον οποίο γνώρισε μέσω του περιοδικού Rock & folk. Στην αρχή δίνανε μικρές ιστορίες στο περιοδικό Métal Hurlant ενώ το πρώτο τους βιβλίo κυκλοφορησε το 1980 με τίτλο New York-Miami. Πρόκειται για αφηγήσεις σύντομες, ειπωμένες με σταθερό ρυθμό, σαν ένα πένθιμο μπλουζ χτισμένο πάνω σε μια αδρή μελωδία. Οι δημιουργοί εστιάζουν σε σχεδόν στεροτυπικές φυσιογνωμίες για να διηγηθούν ιστορίες μοναχικές και τραγικές. Είτε πρόκειται για κάποιο φτηνιάρικο μοτέλ, την πτέρυγα των θανατοποινιτών στο Μισισιπή, ή ακόμα και το δωμάτιο μιας νεαρής γκρούπι στα 80’s, ο Loustal, πατώντας πάνω στο στακάτο και μελαγχολικό σενάριο του Paringaux αποδίδει γλαφυρά την ατμόσφαιρα του κάθε σκηνικού.

To 1985 και το 1987 εκδίδονται δύο από τις πιο διάσημές ιστορίες τους και σίγουρα από τις καλύτερες της δεκαετίας. Οι “Καρδιές στην Άμμο” και “Ο Μπάρνεϋ κι η θλιμμένη νότα”, (οι οποίες έχουν δημοσιευεθεί στην Ελλάδα στη βαβέλ), εδραιώνουν τον Loustal και το ιδιαίτερο στιλ του. Ακολουθούν συνεργασίες με συγγραφείς διεθνούς φήμης όπως ο Jean-Luc Fromental και ο Jerome Charyn. Oι ιστορίες του Loustal δημοσιεύονται σε περιοδικά κόμικς που εκείνη την εποχή ζούσαν την ακμή τους στην ευρώπη. Το Metal Hurlant, το Pilote, το A Suivre, το L’ Echo des Savanes, το Nitro, το Chic, το Zoulou αλλά και η Liberation και φυσικά η δικιά μας βαβέλ. Mέχρι σήμερα μάλιστα, έχουν εκδοθεί πάνω από 80 τίτλοι με κόμικς και εικονογραφήσεις του Loustal. Το μαύρο του χιούμορ κι η σκοπτική του ματιά ντύνουν τραγελαφικές ερωτικές ιστορίες, τοποθετημένες σε περιβάλλοντα όπως τα αμερικανικα γκέτο, τη ναζιστική γερμανία, τη γαλλική επαρχία αλλά και τις ακτές της βορείου Αφρικής όπου ο σχεδιαστής έζησε για αρκετά χρόνια. Εντωμεταξύ, ο Loustal διακρίνεται και ως εικονογράφος -με πιο γνωστές τις δουλειές που έκανε για βιβλία του Georges Simenon- αλλά και ως ζωγράφος απολαμβάνοντας μεγάλη αναγνώριση και απολαβές. Καθόλου άδικα μιας κι ο πολυταξιδεμένος γάλλος δημιουργός κατέχει τόσο τη γλώσσα της ζωγραφικής, (οι αναφορές του σε καλλιτέχνες του φωβισμού και στοον David Hockney, είναι εμφανείς), όσο και την κινηματογραφική αφήγηση. Πράγματι, ο Loustal, με την πολύ ιδιαίτερη αφήγηση (και χωρίς να χρησιμοποιεί συννεφάκια), καταφέρνει παρόλ’ αυτά να αποτυπώνει καταστάσεις με εντάσεις και δράση, να χτίζει χαρακτήρες και υποβλητική ατμόσφαιρα. Ενίοτε, ακολουθώντας κανείς τη ροή μιας ιστορίας μέσα από παρηκμασμένα τοπία, αρχιτεκτονικές λεπτομέρεις, ή σφιγμένα πρόσωπα, έχει την εντύπωση πως τπαρακολουθεί το travelling της κάμερας κάποιου ανεξάρτητου παραγωγού. Όπως λέει κι ο ίδιος, “την εποχή που έκανα τις σπουδές μου, γύρω στη δεκαετία του ’70, στη Γαλλία συνέβαιναν πάρα πολλά στον χώρο των κόμικς και για κάποιον σαν και μένα, που αγαπούσε πάρα πολύ το σχέδιο, ήταν πολύ ερεθιστικό να συμμετέχει σε όλα αυτά. Πάνω από όλα όμως πιστεύω ότι ασχολήθηκα με αυτόν τον χώρο επειδή εκείνη την εποχή είχε αρχίσει να φαίνεται σιγά σιγά ότι τα κόμικς ήταν το καινούργιο λογοτεχνικό είδος το οποίο δεν απευθυνόταν πια μόνο σε παιδιά ή σε εφήβους. Ηταν σαν να είχε γίνει ξαφνικά μια έκρηξη.” Κοινωνός κι ο ίδιος αυτής της έκρηξης, ο Loustal, καταφέρνει μέχρι και σήμερα να αφηγείται -όπως λέει κι ο ίδιος- στιγμιότυπα της πραγματικότητας κι όχι κάποιου μακρινού εξωπραγματικού κόσμου. Κι αυτό ακριβώς είναι που έχουμε ανάγκη από τη λογοτεχνία.

Την παρακάτω συνέντευξη πήρε ο Νίκος Προκόβας και δημοσιεύθηκε στη βαβέλ τον Οκτώβριο του 1987 στο τεύχος 78 της βαβέλ.

Και, μερικά τεύχη αργότερα, τον Ιούνιο του 1988 δημοσιεύεται στο τεύχος 86 μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Philippe Paringaux κι ορισμένα απαραιτητα στοιχεία σχετικά με τον τζαζίστα Barney Wilen που ενέπνευσε αρχικά την ιστορία…

Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε μια πλήρη ιστορία του Loustal, από τη βαβέλ, τεύχος 115. Μια μάλλον χαρακτηριστική ιστορία του γάλλου, αφού διαθέτει και ιστορικό αλλά και ερωτικό περιεχόμενο, με τίτλο “Lady Walkyrie”. Για του λόγου του αληθές, διαβάστε στο χαρτί…