Το πραγματικό όνομα αυτού του πολύ σημαντικού δημιουργού από τη Σερβία είναι Sasa Rakezic. Γεννήθηκε, μεγάλωσε και ζει λίγο έξω από το Βελιγράδι, στο Πάντσεβο, που έγινε παγκόσμια γνωστό κατά τους πρόσφατους βομβαρδισμούς, αφού υπήρξε ένας από τους κύριους στόχους, με αποτέλεσμα την πλήρη οικονομική και περιβαλλοντική καταστροφή του. Παρακολούθησε το καλλιτεχνικό λύκειο, αλλά δεν θέλησε να συνεχίσει στη Σχολή Καλών Τεχνών, γιατί θεωρούσε ότι θα περιόριζε την ανήσυχη και δημιουργική φύση του. Έφηβος ακόμα, εξέδωσε μερικές από τις πρώτες φανζίν που κυκλοφόρησαν στη Γιουγκοσλαβία. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, άρχισε να συνεργάζεται με το ροκ περιοδικό του Βελιγραδίου Dzubox, το πιο σημαντικό εναλλακτικό περιοδικό της Ανατολικής Ευρώπης εκείνη την εποχή. Έγραφε κυρίως μουσική κριτική, αλλά και για τη λογοτεχνία και για τη ζωγραφική, με το πραγματικό του όνομα, ενώ παράλληλα άρχισε να δημοσιεύει και κόμικς υιοθετώντας το ψευδώνυμο Aleksandar Zograf.

Η μοίρα του Zograf ως δημιουργού κόμικς συνδέθηκε αξεδιάλυτα με τους πολέμους που συντάραξαν τη χώρα του όλη τη δεκαετία του ’90. Το πρώτο κόμικ της σειράς «Alas!» σχεδιάστηκε το 1991, κατά τη διάρκεια του σερβο-κροατικού πολέμου, και αποτυπώνει την κατάθλιψη που προκάλεσε αυτή η σύγκρουση στους ανθρώπους που πίστευαν σε ένα κοινό μέλλον. Αποφάσισε να το εκδώσει μόνος του στα αγγλικά και να το στείλει σε πολλούς εκδότες και δημιουργούς στην Ευρώπη και στην Αμερική, περιμένοντας τη γνώμη τους, αλλά περισσότερο προσδοκώντας ότι θα του στείλουν και αυτοί την παραγωγή τους και θα μπορέσει να έρθει περισσότερο σε επαφή με τα ρεύματα που τον ενδιέφεραν. Το αποτέλεσμα ήταν να πάρει δεκάδες άλμπουμ σημαντικών δημιουργών, αλλά και να εκδοθεί το «Alas!» στην Αμερική από έναν μικρό εκδότη σε 20.000 αντίτυπα, που γρήγορα εξαντλήθηκαν. Η επιτυχία του στην Αμερική οφείλεται στη συγγένεια του στιλ του με την εναλλακτική/underground παράδοση αυτής της χώρας, συγγένεια που διαμορφώθηκε χωρίς να γνωρίζει τη δουλειά των δημιουργών αυτού του είδους αφού ήταν τελείως άγνωστη στη Γιουγκοσλαβία.

Ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του έχει αυτοβιογραφικό χαρακτήρα, με επίκεντρο τη ζωή του μέσα στην παράνοια του πολέμου, αλλά και τα όνειρα που βλέπει (ή μάλλον βιώνει) όταν βρίσκεται σε μια κατάσταση ανάμεσα στον ύπνο και στο ξύπνημα. Το έργο του, που εκδίδεται τώρα στην Αμερική κυρίως από την Fantagraphics, είχε αρχίσει να γίνεται ευρύτατα γνωστό, αλλά η φήμη του εκτινάχθηκε στα ύψη κατά τη διάρκεια των τελευταίων βομβαρδισμών, όταν άρχισε να στέλνει στους φίλους του σε όλο τον κόσμο μηνύματα και κόμικς (“Regards from Serbia”), που περιέγραφαν το κλίμα και την ατμόσφαιρα αυτού του παράξενου πολέμου, όπως τη βιώνει ένας άνθρωπος που υπήρξε πάντα αντίπαλος του καθεστώτος και λάτρης της ελευθερίας, την οποία υποτίθεται ότι προσπαθούσαν να αποκαταστήσουν οι βομβαρδισμοί. Τα κόμικς και τα μηνύματά του πέρασαν σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά σε όλο τον δυτικό κόσμο και βοήθησαν πολλούς, «βομβαρδισμένους» από την «πληροφόρηση», να καταλάβουν.

Είναι λάτρης της Ελλάδας και δηλώνει έντονα επηρεασμένος από τις απεικονίσεις των αρχαιοελληνικών αγγείων. «Είναι η κληρονομιά μου. Δεν με ενδιαφέρουν για συναισθηματικούς λόγους, αλλά γιατί μου ξυπνούν κάποιες «πληροφορίες», ένα είδος πολιτιστικού κώδικα που είναι εγγεγραμμένος βαθιά μέσα μου».
Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύθηκε στον κατάλογο της έκθεσης του 4ου φεστιβάλ κόμικς της βαβέλ που διοργανώθηκε το 1999 στην τεχνόπολη στο γκάζι, με τίτλο “Η μνήμη του μέλλοντος”.

Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε δύο παρουσιάσεις του Zograf, μέσα από τα τεύχη 188 και 190 της βαβέλ. Μάλιστα στο δεύτερο, λίγο μόλις καιρό μετά το 4ο φεστιβάλ κόμικς στο οποιο ο Zograf ήταν καλεσμένος, υπάρχει ένα μικρό του κόμικ σχετικά με τις τραγικές αναποδιές εκείνης της χρονιάς. Λίγες μόλις μέρες πριν το φεστιβάλ έγινε στην Αθήνα ένας από τουw ισχυρότερους σεισμούς της πρόσφατης ιστορίας της…

Στην ελλάδα τα «Χαιρετίσματα από τη Σερβία» εκδόθηκαν από τις εκδόσεις ΚΨΜ. Αυτή τη στιγμή μάλιστα κυκλοφορεί η δεύτεη έκδοση η οποια έγινε το 2015 -γεγονός όσο να ‘ναι συγκινητικό. Παρακάτω, μια μόνο από τις μικρές ιστορίες του Aleksandar.